Në epokën moderne, bimët mund të rriten në tokë dhe në mjedise pa tokë.
Për të marrë bimë të forta dhe të shëndetshme me rendiment të lartë, duhet t'i kushtoni vëmendje disa faktorëve, duke përfshirë raportin e duhur të lëndëve ushqyese.
Pavarësisht nga opsioni i rritjes që keni zgjedhur, duke i rritur në tokë ose në një mjedis pa tokë, me shpresën për të marrë bimë të shëndetshme dhe rendimente të larta, mund të keni shumë pyetje se si ta arrini këtë.
Duke zgjedhur optimizimin më të mirë të lëndëve ushqyese për bimët tuaja, ju mund të kurseni deri në 30% të parave në baza vjetore.
Keni nevojë për ndihmë?
Kultivimi në tokë
Toka është një nga burimet natyrore më të rëndësishme dhe paraqet bazën për prodhimin e lëndës organike.
Toka është një substrat natyror nga i cili bimët nxjerrin elementët thelbësorë që janë të domosdoshëm për rritjen dhe zhvillimin e duhur të tyre.
Toka është një pasuri e kufizuar natyrore që është e shkatërrueshme, ajo formohet ngadalë dhe shkatërrohet shpejt në procesin e përdorimit jo të duhur.
Është baza e prodhimit bujqësor dhe kushti për mbijetesën e botës së gjallë në planetin tonë.
Kapaciteti prodhues i tokës është një faktor që përcakton produktivitetin e prodhimit bujqësor dhe nënkupton aftësinë e bimëve për të furnizuar veten me ujë dhe substanca minerale jo poroze nëpërmjet sistemit rrënjor.
Pjelloria e tokës është një tjetër faktor i rëndësishëm i çdo toke bujqësore.
Pjelloria përfaqëson një gjendje dinamike të vetive dhe proceseve të ndryshme fizike, kimike dhe biologjike në tokë, falë të cilave janë të mundshme shkallë të ndryshme të jetës së bimëve, kafshëve, madje edhe vetë njerëzve.
Duke e shfrytëzuar tokën në prodhimtari intensive bimore, shpesh vihet re një çrregullim i ekuilibrit të disa faktorëve të krijimit dhe dëmtimit të tokës.
Njeriu mund të rrisë ose zvogëlojë pjellorinë e tokës përmes veprimtarisë së tij, më së shpeshti me prodhimin bujqësor.
Kultivimi në mjedise pa tokë
Nëse keni vendosur të rrisni bimë në një mjedis pa tokë, situata është pak më ndryshe.
Përveç zgjedhjes së një substrati të mirë, ekspertizës dhe përvojës së kultivuesit, disponueshmërisë dhe kostos, mjedisi pa tokë duhet të plotësojë karakteristikat e duhura fizike, kimike dhe biologjike.
Një rendiment i lartë dhe cilësi e mirë e produktit të kultivuar në mjedise pa tokë është e mundur vetëm nëse të ushqyerit/ujitja është e optimizuar.
Ushqimi i optimizuar nënkupton menaxhimin e saktë të të gjithë faktorëve që ndikojnë në ushqyerjen e bimëve, përkatësisht:
- përbërja e tretësirës ushqyese
- furnizimi me ujë
- temperatura e tretësirës ushqyese
- përqendrimi i oksigjenit të tretur
- Përcjellshmëria elektrike
- pH i tretësirës ushqyese
Nëse ndonjë nga këta faktorë është në një marrëdhënie jo optimale, bimët mund të vuajnë nga stresi që çon në një rënie të rendimentit dhe cilësisë së produktit.
Mjediset e përdorura për rritje duhet gjithashtu të plotësojnë sa vijon:
- Një strukturë uniforme që kullon mirë, por ruan lëndët ushqyese dhe ujin për sistemin rrënjor
- Dendësi e ulët e vëllimit që lehtëson montimin dhe transportin (midis 190 dhe 700 kg/m3)
- Porozitet i lartë (midis 50% dhe 85%)
- Shpërndarja e madhësisë së grimcave për të mbajtur një ekuilibër të mirë midis mbajtjes së ajrit dhe ujit (midis 0,25-0,5 mm)
- pH midis 5.0 dhe 6.5, i cili gjithashtu mund të rregullohet lehtësisht
- Përmbajtje e ulët e kripërave të tretshme
- Inercia kimike, që do të thotë se substrati nuk ndikon në tretësirën ushqyese duke lëshuar jone inorganike ose duke imobilizuar lëndët ushqyese
- Aftësia për të ruajtur karakteristikat origjinale në mënyrë që të mund të përdoret për shumë cikle të njëpasnjëshme kultivimi
- Mungesa e patogjenëve dhe dëmtuesve dhe pa asnjë përbërje toksike për bimët
- Mundësia e prodhimit në tufa uniforme (për të mundësuar përdorimin e programeve të qëndrueshme të fertilizimit)
- Aftësia e nënshtresës për t’u rikuperuar nga gabimet e kultivuesit si uji i tepërt ose plehërimi i tepërt
Inercia kimike është një tjetër karakteristikë e mjediseve pa tokë.
Aplikimi i vazhdueshëm i solucioneve ushqyese çon në akumulimin e kripës dhe çekuilibër jonik në substrat.
Sidomos në sistemet e mbyllura të ujitjes, mund të ketë një akumulim të shpejtë të natriumit dhe klorurit dhe një ndryshim në pH fillestar dhe një çekuilibër në furnizimin e dëshiruar të lëndëve ushqyese të bimëve.
Rrjedhimisht, përcjellshmëria elektrike (EC), pra përqendrimi i elementeve toksike, rritet dhe mund të kërcënojë zhvillimin e bimëve.
Sistemet e hapura të ujitjes janë një alternativë për të ngadalësuar problemin e akumulimit të kripës, por kjo përfshin një humbje të madhe të ujit dhe lëndëve ushqyese, gjë që rrit kostot e prodhimit dhe ndot ujërat lokale nëntokësore dhe sipërfaqësore.
Përfundimi do të ishte se si kultivimi në tokë ashtu edhe kultivimi në mjedise pa tokë kanë avantazhet dhe disavantazhet e tyre.
Gjëja më e rëndësishme është të zgjidhni një substrat që i përshtatet të korrave tuaja, kushteve mjedisore, kostove, punës dhe kërkesave.
Nëse dëshironi të optimizoni konsumin e lëndëve ushqyese, është e nevojshme t’i kontrolloni ato siç duhet dhe shpesh.
Duke zgjedhur raportin e duhur të lëndëve ushqyese, mund të kurseni deri në 30% të parave në baza vjetore.
Makro dhe mikroelementet që ndikojnë në rritjen e mirë të bimës duhet të mbahen në një raport ideal të caktuar në varësi të llojit të bimës.
Makroelementet
Azoti është një element i domosdoshëm për rritjen dhe zhvillimin vegjetativ dhe gjenerues të bimëve.
Mungesa e azotit shkakton vonesë në rritjen e bimëve, zverdhjen e gjetheve, pakësimin e frutave dhe uljen e rezistencës së bimëve ndaj sëmundjeve.
Azoti i tepërt shkakton rritjen e tepërt të organeve vegjetative të bimëve, ndërsa rritja gjeneruese zvogëlohet, pjekja e frutave është më e ngadalshme dhe rritet ndjeshmëria e bimës ndaj sëmundjeve.
Fosfori është një element që është i nevojshëm për rritjen e organeve gjeneruese, rritjen e bimëve, ndarjen e qelizave, rrënjosjen më të mirë të bimëve, zhvillimin e farave dhe frutave dhe pjekjen e frutave.
Mungesa e fosforit ngadalëson rritjen e bimëve si dhe formimin e gjetheve dhe luleve.
Një tepricë e fosforit ndodh rrallë dhe nëse ndodh, shkakton ulje të rritjes së bimëve dhe gjethet marrin njolla të errëta.
Kaliumi është i rëndësishëm për metabolizmin e bimëve. Ndikon në marrjen dhe transportin e të gjithë lëndëve ushqyese dhe ujit, rregullimin e vlerës së pH të lëngut qelizor, rregullimin e presionit osmotik dhe rritjen e indeve të reja. Rrit rezistencën ndaj sëmundjeve.
Mungesa e kaliumit në gjethet më të vjetra të bimës në skaje shkakton njolla klorotike dhe nekrotike dhe kaçurrela të gjethes.
Një raport i lartë i N:K në tokë ndikon negativisht në rendimentin dhe cilësinë e frutave.
Kalciumi është një element me rëndësi të jashtëzakonshme për strukturën e membranave qelizore. Nëse mungon, qelizat shpërthejnë. Kalciumi ndikon në ndarjen e qelizave, rritjen dhe zgjatjen e rrënjëve, rezistencën e bimëve ndaj sëmundjeve.
Mungesa e kalciumit vërehet në pjesët më të jashtme të bimës dhe në indin e ri (maja e rrënjës, skajet e gjetheve, frutat).
Magnezi është një komponent i rëndësishëm i klorofilit dhe proceseve fiziologjike në bimë. Në mungesë të magnezit, procesi i fotosintezës dhe zbërthimi i klorofilit ndalojnë.
Pasojat e mungesës së magnezit mund të shihen në gjethet më të vjetra të bimëve në formën e klorozës interveinale, kur nervat mbeten të gjelbra dhe sipërfaqja midis tyre zverdhet.
Squfuri hyn në përbërjen e proteinave, enzimave, koenzimave dhe aminoacideve.
Mungesa e squfurit mund të shihet në gjethet e reja, pasi squfuri është i palëvizshëm në bimë.
Bima mbetet prapa në rritje, gjethet fillojnë të zverdhen dhe kërcellet bëhen të brishtë.
Mikroelementet
Grupi i mikroelementeve përfshin:
Ni, B, Mn, Zn, Mo, Cu, Si, Cr, J, Se, Fe, Na, Sr, Co dhe Cl.
Hekuri është një element i rëndësishëm për procesin e fotosintezës. Hekuri rrit rezistencën ndaj thatësirës dhe sëmundjeve, si dhe rregullon sintezën e vitaminave në fruta.
Mungesa e hekurit ndodh në tokat alkaline dhe shfaqet si klorozë midis venave të gjethes. Nëse mungesa është më e madhe, gjethet zbardhen ose marrin një pamje të djegur.
Azoti i tepërt shkakton rritjen e tepërt të organeve vegjetative të bimëve, ndërsa rritja gjeneruese zvogëlohet, pjekja e frutave është më e ngadalshme dhe rritet ndjeshmëria e bimës ndaj sëmundjeve.
Bori mundëson zhvillimin e luleve, pjellorinë e polenit, formimin e frutave dhe zhvillimin e duhur të frutave.
Mungesa shkakton tharjen e lastarëve anësorë të frutave dhe uljen e rendimentit.
Teprica manifestohet si klorozë në gjethe.
Mangani është një element i rëndësishëm gjurmë sepse është një aktivizues i veçantë enzimë. Ai vepron si një biokatalizator në formimin e klorofilit dhe përmirëson formimin e niseshtës dhe sheqerit në bimë.
Mungesa e manganit mund të ndodhë në tokat alkaline. Shfaqet në gjethe në formën e klorozës.
Zinku ka efekte të shumëfishta, ndër të cilat më i rëndësishmi është në formimin e klorofilit.
Zinku parandalon akumulimin e acideve të tepërta në gjethe dhe merr pjesë në frymëmarrjen e qelizave.
Mangësia vërehet në lastarët anësor të bimëve dhe në rast të mungesës më të madhe mund të ketë ulje të rendimentit.
Molibdeni është pjesë e kloroplasteve të bimëve dhe është një faktor i rëndësishëm në fotosintezën. Rregullon transportin e hekurit nëpër bimë dhe kontribuon në asimilimin e azotit.
Mungesa bën që gjethet e vjetra të përkulen në mes.
Bakri ndikon drejtpërdrejt dhe tërthorazi në shumë procese fiziologjike në bimë, rrit rendimentin, rrit cilësinë e frutave dhe përshpejton pjekjen.
Mungesa e bakrit çon në plehërim më të dobët, bimët e reja thahen dhe gjethet bëhen gri dhe të thata.
Instrumente Hanna për përmbajtjen e lëndëve ushqyese
Instrumentet që do të përdorni për të matur përmbajtjen e lëndëve ushqyese të plantacionit tuaj janë:
HI83325-02
Fotometër multiparametrik
Fotometri HI83325 siguron matje fotometrike të sakta dhe të përsëritshme çdo herë.
Parametrat kryesorë janë: Amoniaku, Kalciumi, Magnezi, Nitratet, Fosfori, Kaliumi, Sulfatet dhe pH.
Sistemi optik i avancuar – performanca e pakrahasueshme e një fotometri desktopi.
Monitorimi i vazhdueshëm dhe i plotë i lëndëve ushqyese të bimëve është thelbësor për të ruajtur rritjen dhe riprodhimin e shëndetshëm.
Kaliumi, i nevojshëm në sasi të mëdha, luan një rol jetik në marrjen e ujit dhe rregullimin e enzimave. Kalciumi ndihmon në forcimin e mureve të qelizave bimore duke i mbrojtur kundër stresit të nxehtësisë, ndërsa magnezi ndihmon në forcimin e sistemit imunitar.
Një hyrje dixhitale e elektrodës pH lejon përdoruesin të masë pH duke përdorur një elektrodë standarde të pH.
Karakteristikat kryesore:
- Sistemi optik i avancuar me burim drite LED më të ndritshëm dhe afatgjatë
- Kohëmatësi i integruar i reaksioneve për matjet fotometrike
- Njësitë matëse të shfaqura plus formën kimike
- Konvertimi i rezultateve me shtypjen e një butoni
- Matja e pH dhe temperaturës me një sondë
- Praktika e Mirë Laboratorike (GLP) – informacioni i kalibrimit duke përfshirë datën, kohën, buferët e përdorur për gjurmueshmëri
- CAL check paralajmëron përdoruesin për problemet e mundshme gjatë procesit të kalibrimit
- Regjistrimi i të dhënave – mund të ruhen deri në 1000 lexime fotometrike dhe pH.
- Leximet e regjistruara mund të transferohen shpejt dhe lehtë në një flash drive ose kompjuter. Të dhënat eksportohen si skedar .CSV për përdorim me programet e fletëllogaritjes.
MOSTRA TOKE
Mostra e tokës mund të përgatitet për analizë duke përdorur një kit për përgatitjen e tokës HANNA: do t’ju duhet vetëm mostra juaj!
Nxjerrja e drejtpërdrejtë nga toka/mjedisi pa tokë mund të jetë një mënyrë e përshtatshme për të marrë një mostër duke ju lënë një kohë shtesë në duart tuaja.
Nxjerrja mund të kryhet në çdo pikë testimi/kampionimi duke përdorur lizimetrat HANNA, të disponueshëm në disa madhësi në varësi të llojit të kultivimit tuaj (30-60-90 cm).
HI83900
Lizimetër thithës
- Për monitorimin e tokës në nivelin e rrënjëve
- Shoqërues i përsosur i HI83325
- Monitoron lëndët ushqyese në tokë në nivelin e rrënjëve
Lisimetri thithës HI83900 është i ndërtuar me një kapak poroz qeramik të lidhur me një tub transparent për nxjerrjen e tretësirës së dheut. Një kapilar gome futet në tub, i cili kalon përmes kapakut të gomës.
Lizimetri i serisë HI83900 është një mjet ideal për mbledhjen e mostrave të solucionit të dheut dhe më pas kryerjen e analizave kimike sasiore.
Në këtë mënyrë, operatori mund të monitorojë lehtësisht nivelin e lëndëve ushqyese si amoniaku, nitrati, fosfori, kaliumi, sulfati, kalciumi dhe magnezi.
HI83900 mundëson nxjerrjen e tretësirës nga toka duke krijuar një vakum brenda tubit të marrjes së mostrave, i cili tejkalon presionin e ujit në tokë.
Kjo do të krijojë një gradient hidraulik që solucioni të rrjedhë përmes kapakut poroz qeramik dhe në tubin e lizimetrit. Zakonisht, duhet të keni një vakum prej rreth -60 cb (centibar).
HI801
Spektrofotometri
HI801 IRIS është një spektrofotometër elegant dhe intuitiv që lejon matjen e të gjitha gjatësive valore të dritës së dukshme.
Personalizoni metodat tuaja, bëni një gamë të gjerë matjesh dhe sigurohuni për saktësinë e matjeve me spektrofotometrin Iris HI801.
Spektrofotometri HI801 IRIS ka një përzgjedhje të saktë të gjatësisë valore midis 340 nm dhe 900 nm për pajtueshmëri të plotë të metodës dhe saktësinë e kërkuar në industri të tilla si laboratorët profesionistë, impiantet e trajtimit të ujit, kantinat e verës dhe më shumë.
Rezultatet janë të qëndrueshme dhe të sakta pavarësisht nga xhiroja, falë një sistemi optik me cilësi të lartë dhe të dizajnuar në mënyrë unike.
Opsionet e personalizimit përfshijnë forma dhe madhësi të shumta të kuvetës, dhe metoda të ndryshme kalibrimi.
Nuk ka nevojë për të matur konvertimet
Pavarësisht nëse jeni duke testuar për klor ose duke kryer teste enzimash, spektrofotometri ynë do të shfaqë me lehtësi rezultatet në njësitë që kanë më shumë rëndësi për ju.
HI801 IRIS mund të masë transmetueshmërinë, absorbimin dhe përqendrimin bazuar në nevojat tuaja.
Metodat e para-programuara me opsion zgjerimi
Spektrofotometri HI801 IRIS vjen i para-programuar me më shumë se 80 metoda të analizës kimike të përdorura zakonisht për t’ju ndihmuar të filloni analizën tuaj.
Thjesht përditësoni këto metoda duke u lidhur me një kompjuter ose flash drive.
- Azoti
- Kaliumi
- Fosfatet
- Amoniaku
Dhe shumë më tepër…
Projektuar për mjedise dinamike
Profili kompakt i HI801 IRIS dhe bateria me jetëgjatësi, e cila e bën të lehtë vendosjen kudo në laboratorin tuaj.
Bateria e ringarkueshme litium-jon zgjat për 3000 matje.
Keni pyetje?
Kontaktoni Specialistët e Hannë-s në [email protected] .
AUTORI:
Bojana Tomić-Burtić
E diplomuar si Kimiste në Kiminë e Përgjithshme
REFERENCA:
Pardossi et al, 2011
Rezultatet më të sakta me produktet më të mira
